KGB bio je bezbjednosna i obavještajna agencija Sovjetskog Saveza od 1954. do 1991. godine, odnosno do raspada Sovjetskog Saveza. Nadležnosti KGB-a bile su čuvanje države od spoljnih i unutrašnjih neprijatelja, štićenje lidera, kontrola graničnih trupa i poslovi koje je obavljala kao „tajna policija“.
Šta je KGB?
KGB na ruskom stoji za Komitet Gosudarstvennoy Bezopasnosti, što se na srpski prevodi kao Služba Državne Bezbjednosti.
Zgrada KGB-a je sadašnja zgrada FSB-a, nalazi se u Moskvi, na Crvenom Trgu.
Trenutni ruski predsjednik, Vladimir Putin, svojevremeno je radio za KGB kao obavještajac od 1975. do 1991. godine. Putin je u službi napredovao do čina podpukovnika, nakon čega se, 1990. godine nakon pada Berlinskog zida, iz Istočne Njemačke vratio u Sankt Petersburg gdje je započeo političku karijeru uz Borisa Jelcina.
Iako KGB nije direktno bio uključen u ostatak Sovjetskih zemalja (Ukrajina, Latvija…), te zemlje su imale svoje agencije koje su imale slične nadležnosti kao KGB u Rusiji.
KGB pod Jozefom Staljinom je bio toliko efektitan da je u to vrijeme Staljin imao mnogo više informacija o protivnicima nego što su oni imali o Sovjetskom Savezu, a glavni razlog je efikasan kontraobavještajni rad agenata KGB-a.
KGB u Sovjetskom Savezu
Iako je agencija poznata po svom radu u stranim zemljama, najpoznatija je zbog aktivnosti u Rusiji i Sovjetskim državama.
Primarna uloga agencije unutar zemlje bila je da identifikuje disidentske grupe i pokrete koji zagovaraju i šire ideje anti-komunizma, kao i religiozne grupacije, sa ciljem neutralisanja njihovog djelovanja. Da bi ostvarili svoje ciljeve KGB je koristio najekstremnije metode.
Suštinski, KGB-ov primarni zadatak unutar države bio je da zaštiti lidere Komunističke stranke i očuvanje političkog poretka.
KGB se transformiše u FSB
Padom Sovjetskog Saveza 1991. godine, KGB se transformiše i postaje FSB. FSB preuzima KGB-ovu zgradu i tu mu se nalazi sjedište, kao i mnoge zadatke štićenja intereska Ruske Vlade i njenih lidera. Iako prethodno nategnuti, Ruski i Američki odnosi se relaksiraju padom Sovjetskog Saveza, odnosno, završetkom Hladnog rata.